نویسنده: رضا شاه پسند

پای در راه / حافظ

• • پگاهی دیگر از راه رسیده است و خورشید خرامان می‌آید تا زمین را در آغوش گرم خویش گیرد.

  • صبح‌ها، زود بیدار می‌شوم تا شاهد عشق‌بازی هرروزه‌ی آفتاب و خاک باشم.
    
    آمیختگی آفتاب و خاک و تولد دوباره‌ی دُردانه‌ای به نام زندگی.

  • اولین صدایی که از بزم تولد این نوزاد دوست داشتنی به گوش می‌رسد. صدای گنجشک‌هاست.

  • چقدر این پرندگان کوچک سپاس‌گزارند.
    
    هر صبح با جیک جیک مستانه‌‌شان، خبر از تولد دوباره‌ی زندگی می‌دهند.

  • در این بزم صبحگاهی، برای خودم چای می‌‌‌ریزم تا تن را از خلسه‌ی خواب برهانم.

  • جسم را اینگونه بیدار می‌کنم. حالا نوبت جان است.

  • با لمس صفحه‌ی گوشی و باز کردن فایلی شنیداری، جان را نیز میهمان خوانی خنیاگر می‌کنم. فایلی صوتی که در آن شرح غزلی از حافظ ارائه شده است.

  • من دوستدار روی خوش و موی دلکشم

    مدهوش چشمِ مست و می صاف بی‌غشم

    گفتی ز سر عهد ازل یک سخن بگو

    آنگه بگویمت که دو پیمانه در کشم

    من آدم بهشتیم اما در این سفر

    حالی اسیر عشق جوانان مهوشم

    در عاشقی گزیر نباشد ز ساز و سوز

    اِستاده‌ام چو شمع، مَترسان ز آتشم

    شیراز معدنِ لبِ لَعل است و کانِ حُسن

    من جوهری مفلسم، ایرا مشوشم

    از بس که چشم مست در این شهر دیده‌ام

    حقا که مِی نمی‌خورم اکنون و سرخوشم

    شهریست پر کرشمهٔ حوران ز شش جهت

    چیزیم نیست ور نه خریدار هر ششم

    بخت ار مدد دهد که کشم رخت سویِ دوست

    گیسوی حور گرد فشاند ز مَفْرَشَم

    حافظ عروس طبع مرا جلوه آرزوست

    آیینه‌ای ندارم از آن آه می‌کشم(گنجور)

     

  • شاعر در ابیاتی زیبا، شیراز را معدن لعل لب می‌داند و کان حُسن.
    
    راست هم می‌گوید خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش.

  • اما اگر در شیراز هم باشی ولی مشوش، چه سود؟
    
    هرجا می‌خواهی باش. مهم این است حال دلت، خوب باشد.
    
    اما چگونه؟

  • در پاسخ این پرسش، برای همه نمی‌شود نسخه‌ی یکسانی پیچید.

  • هر کس باید طبیب دل خویش باشد.
    
    چون هیچکس به اندازه خود فرد نمی‌داند چه می‌خواهد و گمشده‌اش چیست.

  • دقیقا مثل شخصیت رمان بی نظیر کیمیاگر نوشته پائولوکوئیلو که عاقبت به آبی رسید که در کوزه بود. در حالیکه او تشنه لب گرد جهان می گشت.
  •  

  • و اما من حال خوبم را با نوشتن و همنشینی با طبیعت حفظ می‌کنم.

  • در غزلی که اکنون گوش می‌دهم، جناب حافظ می‌فرماید:
    
    “شهریست پُر کِرشمهٔ حوران ز شِش جهت
    
    چیزیم نیست وَر نه خریدارِ هر شِشَم”

  • مرا نیز، دو حور، دل برده‌اند. یکی طبیعت و دیگری، نوشتن.
    
    چیزی ندارم که پیشکش آنها کنم. ولی با سماجت، خریدار هر دو هستم.
    
    و همین خریداری، حال دلم را خوب می‌کند.

  • می گویند در صف خریدران یوسف تهی دستی بود که از او پرسیدند: یوسف با چه چیزی می خواهی بخری؟!
  •  اشاره به کلاف نخی که در دست داشت کرد .
  •  
  • خندیدند و گفتند با این می خواهی یوسف بخری؟!
  •  
  • گفت: اگر نتوانم بخرم حداقل نامم در صف خریداران یوسف خواهد بود.
  •  
  • مرا نیز، چیزی نیست که یوسف نوشتن و زلیخای طبیعت را از آن خویش سازم اما همین حس خریداری، حال خوبی نصیبم می کند.
  •  
  • نوشتن موجب می شود که به خواندن کتاب روی بیاورم. چرا که خواندن و نوشتن مانند دوقلوهای افسانه ای هرگز از هم جدا نیستند.
  •  
  • و کیست که نداند با خواندن کتاب و همنشینی با آثار فاخر چه حال خوبی نصیب انسان می گردد؟
  •  
  • خواندن کتابهای خوب مخصوصا رمان های کلاسیک و مشهور جهان، به دلایل مختلف موجب ایجاد حال خوب می شود .
  •  
  • که از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
  •  
  • وقتی با شخصیت های رمان همراه می شوی، به این نکته ی مهم دست می یابی که هیچ چیز پایدار نیست. نه غم و نه شادی.
  • باور می کنی که این نیز بگذرد.
  • و همین باور تو را در مقابل ناملایمات صبورتر می کند.
  •  
  • از طرفی خواندن چنین آثاری به انسان کمک می کند تجربه هایی را به رایگان به دست آورد و مجبور نشود با آزمون و خطا و پرداخت هزینه ی عمر تجربه ای را حاصل کند.
  •  
  • شاید بتوان  گفت خواندن آثار فاخر به تو اجازه می دهد بارها و بارها زندگی را در همین مدت کوتاه عمرت دوباره زندگی کنی. چرا که هر رمان یک زندگی ست.
• کتابها انسان را لبریز حس خوب می کنند.
• به قول بورخس که می گوید:
•  

• من همیشه تصور کرده ام که بهشت، نوعی کتابخانه خواهد بود.

  و اما در خصوص حال خوبی که طبیعت گردی ایجاد می کند نیاز به قلم فرسایی نیست.
  • چرا که همه ی  ما این حس خوب را تا به حال تجربه کرده ایم. 
  •  
  • خلاصه من با وجود این دو عزیز، یعنی طبیعت و نوشتن به دلخوشی های کوچک دل سپرده ام.
  • دلخوشی های کوچکی که حال خوب می آفریند.

• 
  

  • به قول سهراب عزیز:  

  • روزگارم بد نیست
    
    تکه نانی دارم ، خرده هوشی، سر سوزن ذوقی…

  • (صدای پای آب)

•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
  • من که به این اندک‌ها دلخوشم. حال دل شما را چه چیزهایی خوب می‌کند؟
    
    آیا حال خوب در گرو بسیار داشتن است؟

• ✍️رضا شاه‌پسند ۲ اسفند ماه ۱۴۰۳